KOAH Nedir Ve Riskleri Nelerdir

KOAH yani “Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı” uzmanlar tarafından “Sinsi bir
tehlike” olarak tanımlanıyor.
Ülkemizde yaklaşık 3 milyon kişinin KOAH hastası olduğu tahmin
ediliyor; ancak KOAH’lı her on kişiden dokuzu hasta olduğunu bilmiyor.
Suadiye Memorial Tıp Merkezi Göğüs Hastalıkları
Bölümü’nden Uz. Dr. İlkay Keskinel, 19 Kasım 2008 “Dünya KOAH Günü” öncesi “KOAH
hastalığı ve korunma yolları” hakkında bilgi verdi.
Tüm dünyada en sık rastlanan ölüm
nedeni

“Kronik obstrüktif (tıkayıcı) akciğer hastalığı”nın baş harflerinden oluşan
“KOAH”, aslında iki hastalığı tanımlamakta kullanılır: kronik bronşit ve
amfizem.

Kronik bronşit, en az iki yıl üst üste ve bu iki yılın en az üç ayında
öksürük ve balgamla seyreden ilerleyici bir rahatsızlıktır. Amfizem ise, kana
oksijen taşınmasını sağlayan hava keseciklerinde harabiyete neden olan bir
hastalıktır. Bunun sonucunda akciğerde elastikiyet kaybı ve nefes darlığı
görülür.
Çoğumuzun adını bile duymadığı KOAH, Dünya Sağlık
Örgütü’ne göre, kalp-damar hastalıkları, zatürre ve AIDS’ten sonra 4. en sık
ölüm nedenidir. Ölüm nedenleri arasında bu kadar üst sıralarda yer almasının
ötesinde KOAH, yaşam kalitesini bozan, işgücü kaybına neden olan ve kişiyi zaman
içinde kendi bakımını bile gerçekleştiremeyecek hale getiren bir hastalık.
Ülkemizde yaklaşık 3 milyon kişinin KOAH’lı olduğu tahmin edilmekte, tüm dünyada
ise bu sayı 600 milyona ulaşmaktadır.

Sigara KOAH için vize

KOAH’ın başlıca nedeni (yüzde 90 hastada) sigaradır. Yalnızca sigara değil,
pipo ve puro kullanımı da KOAH’a yol açmaktadır. Sigara içenlerin beşte birinde
KOAH gelişmektedir. Sigara içen kişilerde, içmeyenlere göre KOAH riski
30 kat kadar artmıştır. Sigaraya erken yaşta başlanması ve uzun süre
çok miktarda içilmesi, KOAH’ın daha ağır seyretmesine neden olur. Sigara dışında
bazı mesleki faktörler (madencilik, fırın/tahıl işçiliği, çiftçilik gibi) ve
ısınma amaçlı tezek yakılması da KOAH’a zemin hazırlar.

Ne yazık ki KOAH, tanısı ihmal edilen bir hastalık. Toplumda yeterince
bilinmiyor ve önemsenmiyor. Halbuki erken tanı ve müdahale, hastalığın
gidişini durdurabilir ya da yavaşlatabilir. Tanıda öncelikle hastanın
şikayetleri değerlendirilmekte ve solunum fonksiyon testleri ile akciğer grafisi
gibi tetkiklerden yararlanılmaktadır. Başlıca belirtileri; öksürük, daha çok
sabahları balgam çıkarma ve özellikle eforla gelen nefes darlığıdır.
Tanıda gecikilmesinin en önemli sebebi, sigara içenlerin öksürüğü ve
balgamı “normal” kabul etmeleridir. Oysa biliyoruz ki, “normal öksürük” ya da
“normal balgam” yoktur. KOAH’lı kişiler, öksürük ve balgamı çoğunlukla
o kadar kanıksamışlardır ki, yakınmaları iyice artana kadar doktora başvurmayı
düşünmezler. Oysa KOAH’a erken tanı konup zamanında sigara bırakılırsa, yıllık
akciğer fonksiyon kaybı azalmaktadır. 35 yaşından sonra sağlıklı her insanın 1
saniye içinde dışarı verebildiği soluk hacmi yılda 30 ml azalma gösterir. Sigara
içen KOAH’lılarda bu azalma 150 ml’ye bile ulaşabilir. Dolayısıyla
KOAH’lılarda sigaranın bırakılması, hastanın daha uzun yıllar boyunca hayat
kalitesinin yüksek kalması açısından kritik önem taşımaktadır.

Sigara, eroin ve kokain gibi bağımlılık yapıcı bir maddedir. Bu
fiziksel bağımlılık nedeniyle kişi sigarayı bırakmada zorluk çekmektedir. Kendi
kendine sigara bırakılamıyorsa, sigara poliklinikleri devreye girmelidir.
Günümüzde sigara bağımlılığının tıbbi tedavisi mümkündür. Sigara
Polikliniği’mizde, öncelikle hastalarımızın fizik muayeneleri yapılmakta,
gerekli görülen tetkikleri istenmekte ve fiziksel mi, yoksa ruhsal bağımlılığın
mı daha ön planda olduğu saptanmaktadır. Bundan sonraki aşamada kişinin
bağımlılık tipine göre, nikotin yerine koyma tedavisi ya da ilaç tedavisi
önerilmektedir.

Ülkemizde KOAH’lı her on kişiden dokuzu, hasta olduğunu
bilmiyor
Sadece ülkemizde değil, dünyada da giderek artış gösteren KOAH
hakkında bilinci artırmak amacıyla her yıl Kasım ayının üçüncü Çarşamba günü
“Dünya KOAH Günü” etkinliklerine ayrılmıştır. Dünya KOAH Günü, Kronik Obstrüktif
Akciğer Hastalığına karşı Küresel Girişim (GOLD) grubu tarafından tüm dünya
ülkelerinde düzenlenmektedir. Bu özel günde, KOAH hakkında bilgi arttıracak
çalışmalar yapılmakta; kendilerinde KOAH olduğunun farkında olmayan kişilerin
basit bir solunum testi yaptırması ve erken tanısı teşvik edilmektedir.
Günümüzde dünyada KOAH hastası olan her dört kişiden sadece biri hastalığının
farkındadır. Sonuç olarak; kendinizi ihmal etmeyin, nefes darlığı,
öksürük, balgam yakınmalarınız varsa, mutlaka bir Göğüs Hastalıkları Uzmanı’na
başvurun ve KOAH hastası iseniz erken tanı şansını
yakalayın.