Doğru bir tercih listesi nasıl olmalıdır

"Üniversite tercihleriyle ilgili olarak, ortalık toz duman. Her kafadan bir ses çıkıyor. Yanlışlar doğrulardan daha fazla. En güvenilir kurumlar bile hata üstüne hata yapıyor. ÖSYM'nin yeni sisteme göre yaptığı puan ve sıra similasyonlarına güven olmayacaksa, peki neye göre sıralama yapacağız? "

Bu süreçte cevabı aranan en önemli soru bu!

İşte size tercih sıralaması ile ilgili çok önemli ipuçları:

. Tercih sayısı 24'ten 30'e yükseldi. Dolayısıyla en alt ve en üst puan dilimindeki, ölü tercih olabilecek fakülteleri çıkarttıktan sonra, girmek istediğiniz tüm fakülteleri bir bir belirleyin.

. Örneğin 40 fakülte ve yüksek okul belirlediniz, şimdi bunlar içerisinde kazandığınızda gidip öğrenim görmeyeceklerinizi, liste dışı bırakın.

. Geriye kalan fakülteleri bu kez, ailenizin bulunduğu ilde olup olmadıklarına, burslu kontenjanını bulunup bulunmadığına, yurt ya da ev bulma durumuna, en önemlisi de mezun olduğunuzda iş bulup bulamayacağınıza göre yeniden gözden geçirerek, içinizde tereddüt bırakanları, listeden silin.

. Belirlediğiniz fakülte sayısı 30'un altında ise sorun yok. Ama hala 30'un üzerinde ise çok uçuk tercihleri liste dışı bırakın. Örneğin TM-2 puanında sıralamanız 5 binlerde ve Galatasaray Hukuk'u istiyorsunuz. Bu çok zor bir ihtimal. Neden? Çünkü GS Hukuk en fazla ilk 1000'den öğrenci alabilir... Ya da bütün puan dilimlerinde ilk 50 binden yoksanız Boğaziçi ya da ODTÜ'yü tercih etme lüksünden vazgeçin. Çünkü, üniversiteye girişte hayale yer yok.

. Listelediğiniz fakülte sayısını 30'un altına indirdiyseniz, işte asıl önemli süreç şimdi başlıyor. Programları birden 30'a kadar sıralarken, en önemli kriter ne olmalıdır? Başkaları ne söylerse söylesin, bu aşamada en önemli kriter ne puan, ne başarı sırası ne de üniversitenin popüleritesidir. Bu noktada kendinize hep şu soruyu sorarak sıralama yapmalısınız:

Eğer tek tercih hakkım olsaydı, bu hakkı mı, hangi üniversite, hangi fakülte, hangi kent ve hangi meslek lehine kullanırdım?

Eğer cevabınız A fakültesi ise onu ilk sıraya onu koyun ve üzerini çizin. İkinci aşamada, listeye bakararak aynı soruyu bir kez daha kendinize sorun ve üzerinde karar kıldığınız fakülteyi de ikinci sıraya yazın ve bu sorgulamayı 30'uncu tercihe kadar devam ettirin.

. Şimdi bu noktada ama puanlar ve sıralar ne olacak? Düşük puanlı bir fakülteyi üste yazmak yanlış olmaz mı diyenler çıkacaktır. Onlara cevabımız hayır doğru olan puan sıralaması değil, istek sırasıdır olacaktır.

. Örneğin girmeyi en çok istediğiniz bölüm İTÜ Elektrik. Ama puan sıralamasına göre bir sıralama yaptığınızda Boğaziçi, ODTÜ Elektirik, Endüstri, Bilgisayar derken İTÜ Elektrik 7'nci sıraya düşüyor. Ve puanınızda da yattiğinde, bilgisayar sizi İTÜ Elektrik'e değil, üstteki tercihlerinzden birine yerleştirir ve siz ah, vah etmeye başlarsınız. Ya da en çok istediğiniz bir fakülte daha alt sıralara düşebilir, yerleştirildiğiniz bölümden çok aklınızda o kalır. Ama ÖSYS sisteminide nereyi kazanırsanız orada kalırsınız, ne üst tercihlere çıkma ne de alt tercihlere inme şansınız yoktur. Böylesi durumlarda çok az tercih yaparak, eylül'de gerçekleşen ek yerleştirme şansını deneyebilirsiniz.

. Bu noktada kafa karıştıran sorulardan birisi de meslek mi, üniversite mi yoksa, puan mı ikilemidir? Elbette seçeceğiniz üniversite önemli. Ama bu üniversitede geçireçeğiniz süre hepsi hepsi 4, 5 yıl. Ama meslek bir ömür boyu devam ediyor. Örneğin bazı öğrenciler Boğaziçi, ODTÜ, İTÜ, Koç ya da Sabancı olsun da hangi bölümü olursa olsun diyor. İşte o zaman, bir anda hayalini kurduğu meslek ikinci plana düşüyor, üniversite öne çıkıyor ve bir anda kendini çok kelalaka bir bölümde buluyor. Daha sonra da benim ne işim vardı diye yakınıyor. Böylesi yanlış bir seçim yapıp yeniden sınava giren her yıl en az 100 bin kişi oluyor. Oysa ille de şu üniversitede okuyacağım diyen o aday, elindeki puanla, hayalini kurduğu mesleğe yönelik fakülteye, bir başka üniversitede rahatlıkla girebilirdi. Yani ODTÜ yerine İTÜ, İTÜ yerine de Yıldız'da istediği bölümde okuyabilirdi. Ve sonuçta da değişen çok fazla bir şey olmazdı.

. Üniversitelerin popülieritesi önemsiz mi? Elbette önemli. Ama hukuk hayali kuran bir öğrenci, girebileceği daha onlarca hukuk fakültesi varken, gidip Sosyoloji. Psikoloji, Felsefe ya da başka bölümlere girmemeli, eğer çok istemiyorsa..

Bu konuda daha o kadar çok ayrıntı var ki, ayrıntıları, önümüzdeki süreçte, hergün bu köşede sizlerle paylaşmaya devam edeceğiz.

Çünkü geleceğiniz bizim için önemli. Her ne kadar başkalarının umurunda olmasa!..